ભારતમાં મેટાને મોટો ઝટકો , CCIએ 213 કરોડનો દંડ અને 5 વર્ષનો લગાવ્યો પ્રતિબંધ

કોમ્પિટિશન કમિશન ઓફ ઈન્ડિયા (CCI) એ સોમવારે સોશિયલ મીડિયા કંપની Meta પર 213.14 કરોડ રૂપિયાનો દંડ ફટકાર્યો છે. આ દંડ 2021 માં WhatsApp ગોપનીયતા અપડેટના સંબંધમાં અયોગ્ય વ્યવસાય પદ્ધતિઓ અપનાવવા બદલ લાદવામાં આવ્યો હતો. વધુમાં, સીસીઆઈએ મેટાને સ્પર્ધા વિરોધી વર્તણૂક બંધ કરવા અને દૂર રહેવા નિર્દેશ આપ્યો છે.

સ્પર્ધાના નિયમનકારે સોમવારે મેટાને તેના વર્ચસ્વનો દુરુપયોગ કરવા બદલ રૂ. 213.14 કરોડનો દંડ ફટકાર્યો હતો, એમ એક આદેશમાં જણાવાયું છે. CCI, વર્ચસ્વનો દુરુપયોગ કરવા સામે આદેશ પસાર કરતી વખતે, જણાવ્યું હતું કે આ દંડ WhatsAppએ તેની 2021 ગોપનીયતા નીતિને કેવી રીતે અમલમાં મૂક્યો, તેણે કેવી રીતે વપરાશકર્તાનો ડેટા એકત્રિત કર્યો અને તેને બજારમાં અન્ય કંપનીઓ સાથે શેર કર્યો તેનાથી સંબંધિત છે.

બીજી તરફ, CCIએ WhatsAppને પણ નિર્દેશ આપ્યો છે કે તે તેના પ્લેટફોર્મ પર એકત્ર કરવામાં આવેલ યુઝર ડેટાને અન્ય મેટા પ્રોડક્ટ્સ અથવા કંપનીઓ સાથે જાહેરાતના હેતુઓ માટે પાંચ વર્ષ સુધી શેર ન કરે. સીસીઆઈના આ આદેશને કારણે મેટા અથવા તો વોટ્સએપને મોટો ફટકો પડ્યો છે. એકલા WhatsAppના દેશમાં 500 મિલિયનથી વધુ માસિક સક્રિય વપરાશકર્તાઓ છે. ચાલો તમને એ પણ જણાવીએ કે CCI દ્વારા કેવા પ્રકારની માહિતી આપવામાં આવી છે.

CCIની તપાસમાં શું મળ્યું

CCI એ માર્ચ 2021 માં WhatsAppની સુધારેલી ગોપનીયતા નીતિની તપાસ કરવાનું શરૂ કર્યું, જેણે ડેટા સંગ્રહના વિસ્તૃત અવકાશ તેમજ Facebook (હવે મેટા) અને તેની કંપનીઓ સાથે ફરજિયાત ડેટા શેરિંગને સક્ષમ કર્યું. અગાઉ, 2016 થી, વપરાશકર્તાઓ પાસે તે નક્કી કરવાનો વિકલ્પ હતો કે તેઓ તેમનો ડેટા કંપની સાથે શેર કરવા માંગે છે કે નહીં. જાન્યુઆરી 2021 થી વપરાશકર્તાઓ માટે લાગુ થનારી નીતિ, ફેબ્રુઆરી 2021 થી લાગુ થવાની હતી. વોટ્સએપ ચાલુ રાખવા માટે યુઝર્સે નવી શરતો સ્વીકારવી જરૂરી હતી.

જે બાદ આ અંગે ઘણી ટીકા થઈ હતી અને મેટાએ આ રોલઆઉટ કેન્સલ કરી દીધું હતું. વ્હોટ્સએપે પણ પાછળથી સ્પષ્ટતા જારી કરીને જણાવ્યું હતું કે નીતિ અપડેટ વપરાશકર્તાઓના તેમના મિત્રો અથવા પરિવાર સાથેના વ્યક્તિગત સંદેશાઓની ગોપનીયતાને અસર કરશે નહીં અને ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ફેરફારો એપ્લિકેશન દ્વારા ઓફર કરવામાં આવતી વૈકલ્પિક વ્યવસાય સુવિધાઓ સાથે સંબંધિત છે.

મેટા સામે આક્ષેપો

સાડા ત્રણ વર્ષથી વધુ સમયની તપાસ બાદ CCIને જાણવા મળ્યું કે WhatsAppની 'ટેક-ઈટ-ઓર-લિવ-ઈટ' પોલિસી અપડેટ વાજબી નથી. આનાથી તમામ વપરાશકર્તાઓને વિસ્તૃત ડેટા સંગ્રહની શરતો સ્વીકારવા અને કોઈપણ નાપસંદ કર્યા વિના મેટા જૂથમાં ડેટા શેર કરવાની ફરજ પડી. સીસીઆઈએ કહ્યું કે મેટા દ્વારા લાવવામાં આવેલ આ અપડેટ યુઝર્સને તેનો અમલ કરવા દબાણ કરે છે. તેમની સ્વાયત્તતાને નબળી પાડે છે, અને મેટાની પ્રબળ સ્થિતિનો દુરુપયોગ કરે છે. કમિશન અનુસાર, મેટા (વોટ્સએપ દ્વારા)એ કલમ 4(2)(a)(i)નું ઉલ્લંઘન કર્યું છે.

કમિશને જણાવ્યું હતું કે મેટાએ ઓનલાઈન ડિસ્પ્લે એડવર્ટાઈઝિંગ માર્કેટમાં તેની સ્થિતિને સુરક્ષિત રાખવા માટે સ્માર્ટફોન પર ઓવર-ધ-ટોપ (OTT) મેસેજિંગ એપ્સમાં તેની પ્રબળ સ્થિતિનો લાભ લીધો છે. વધુમાં, WhatsApp સેવા પૂરી પાડવા સિવાય અન્ય હેતુઓ માટે મેટા કંપનીઓ વચ્ચે WhatsApp વપરાશકર્તાઓના ડેટાની વહેંચણીએ અન્ય કંપનીઓ માટે બજારમાં પ્રવેશવાનું અને અન્ય હાલની કંપનીઓ માટે Meta સાથે સ્પર્ધા કરવાનું મુશ્કેલ બનાવ્યું છે.